De ziekte van Marek is een cel-geassocieerd herpesvirus. Er zijn drie verschillende klinische vormen van deze ziekte beschreven: zo is er de neurale vorm, de acute of intestinale vorm en het "vroeg mortaliteit syndroom".
Besmetting/infectie:
Besmetting gebeurt op jonge leeftijd, kort na de geboorte tot 16 weken leeftijd, door de viruspartikels in te ademen via (veder)stof. Vervolgens zal het virus zich verspreiden vanuit het ademhalingsstelsel naar het immuunsysteem waar het B-lymfocyten en T-lymfocyten infecteert. Deze geïnfecteerde cellen zijn nadien terug te vinden in de milt, de thymus en de bursa. Door de infectie van deze afweercellen zal de immuniteit (weerstand) van het dier verlagen en kunnen er gemakkelijk secundaire infecties optreden. Na de afweercellen worden ook epitheelcellen en andere organen aangetast. Uiteindelijk wordt het virus opnieuw uitgescheiden via het vederstof.
Gevoeligheid:
Kippen zijn gevoelig voor het virus vanaf hun geboorte tot ze 16 weken oud zijn. De gevoeligheid voor het virus daalt aanzienlijk doordat hun immuunsysteem verder ontwikkelt en uiteindelijk beter bestand is tegen pathogenen zoals marek. Naast de leeftijd speelt genetica ("rasgevoeligheid") ook een rol. Zo zijn bepaalde soorten, bijvoorbeeld de sebright, zeer gevoelig. Eenmaal de 16 weken gepasseerd, kan je de kippen indelen in 3 groepen: perfect gezonde dieren, dragers van het virus die nooit symptomen ontwikkelen en dragers van het virus die symptomen (ziekte) ontwikkelen.
Symptomen:
De ziekteverschijnselen zijn sterk afhankelijk van de vorm die tot uiting komt. Meestal treden de symptomen op tussen een leeftijd van 12 en 24 weken (zeer uitzonderlijk kunnen we al symptomen zien vanaf 4 weken). Op latere leeftijd komen vooral de sluimerende vormen voor (tumorale ontwikkeling).
Neurale of klassieke vorm: het zenuwstelsel is aangetast en meer bepaald de perifere zenuwen. Pootverlamming, kropverlamming en afhangende vleugel zijn het meest karakteristiek voor deze vorm. Een zeer typisch beeld is een kip met een gestrekte voorpoot en de tenen in een "vuist".
Op de figuren is de Nervus Ischiadicus te zien. Links zien we een aangetast dier met een duidelijk "verdikte" zenuw.
Intestinale of acute vorm: hierbij worden tumoren gevormd in de darmen, lever, milt of nier. Om deze reden zijn de verschijnselen niet specifiek. Vaak zijn de dieren suf, chronisch ziek, vermageren ze, hebben ze diarree en is er uiteindelijk sterfte.
Op deze twee figuren zien we een een sterk vergrootte lever en milt veroorzaakt door marek.
Vroege mortaliteit-syndroom: deze vorm komt zeer zelden voor.
Behandeling:
De behandeling van Marek is gericht op de preventie, want eens de dieren de ziekte hebben, kan er enkel ondersteunend behandeld worden en loopt het hoe dan ook fataal af. Het is mogelijk om de dieren te vaccineren. Door deze vaccinatie hebben ze een levenslange bescherming tegen het virus. De vaccinatie gebeurt het best op dag 1 of in de eerste levensweek. Na vaccinatie moeten de dieren onder hygiënische omstandigheden gehouden worden omdat de immuniteitsopbouw tot 14 dagen nodig heeft.