Pokken bij hoenderen en vogels

Inleiding:

Pokken komen regelmatig voor bij onze kippen en vogels, de oorzaak van de huidletsels is een virus. Typisch voor pokken is dat er een opstoot is in de nazomer en vroege herfst. Het virus wordt verspreid door stekende en bijtende insecten. Deze vectoren, verspreiders van het virus, maken minuscule wondjes die de ideale groeiplaats zijn voor het virus. Eens het virus geïntroduceerd is in een toom kippen kan het zich zeer snel verspreiden, ook naar de kippen van de buren. Het pokkenvirus is diersoort-specifiek. Dit wil zeggen dat pokken bij kippen niet gevaarlijk zijn voor andere vogels of zoogdieren. Hoenderachtigen of vogels van binnen dezelfde familie zijn wel allemaal gevoelig voor dezelfde pokken.

Letsels:

Er zijn twee vormen die kunnen voorkomen bij pluimvee, deze opdeling is gebaseerd op de letsels die veroorzaakt worden. De huidvorm zal de volgende symptomen geven: gele ronde verdikkingen op niet bevederde delen (kam, lellen, oogleden, cloaca, vleugel, …), korsten, typische geur, verkleven van ogen, proppen in neus en oor. In sommige gevallen zal de kip haar zintuigen niet meer kunnen gebruiken en sterven. Bij de difterievorm zitten de letsel vooral in de keelholte. Deze letsels bestaan vooral uit een beleg in de neus-, keel- en mondholte. Uiteindelijk ontstaan er obstructies (verstoppingen) waardoor de dieren verhongeren.

Bij kanaries komt nog een derde vorm voor; kanaries ontwikkelen een septicaemie (bloedvergiftiging) waardoor ze acuut zeer snel sterven.

Figuur1. Pokkenletsels bij hoenderen. A. Er zijn verschillende gele pokkenletsels aanwezig op de kam en rond het oog. Deze letsels zijn met vocht gevuld en barsten open na een tijdje. Er zijn enkele opengebroken en er worden korsten op gevormd. B. Is een milde infectie waar er vooral korstvorming is. C. Is een ernstige infectie. Er zijn veel korsten gevormd en ook verkleving van de oogleden en de neus. D. Een milde infectie met typische gele pokkenletsels en korstvorming. De neus en ogen zijn nog mooi open.

Behandeling:

De behandeling bestaat uit een noodvaccinatie van de niet-aangetaste en/of mild-aangetaste dieren in de toom. Daarnaast moeten de zwaar geïnfecteerde dieren lokaal behandeld worden. De pokkenletsels en korsten worden verwijderd terwijl de huid ontsmet wordt. Vaak zijn de letsels van deze dieren ook secundair bacterieel geïnfecteerd, in dit geval is het nodig deze bacteriële infecties ook te bestrijden.

Voorkomen:

Preventief vaccineren van de dieren beschermt de dieren gedurende een volledig jaar. Er wordt aangeraden te vaccineren in de maanden juni-juli en dit jaarlijks te herhalen. De methode die bij hoenderen het meest gebruikt wordt, is via het wing-web. Hierbij wordt met een speciale naald een minuscule wonde gemaakt, dit proces bootst een natuurlijke infectie na met een ongevaarlijke stam. Op de injectieplaats zullen dan ook twee kleine ongevaarlijke pokken ontstaan. Zo bouwen de vogels weerstand op tegen het virus.

Contacteer ons bij vragen over vaccinatie of pokken bij andere vogelsoorten.